Trong những năm gần đây, xe điện hiện đang trở thành xu hướng tất yếu cũng như phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới. So với xe động cơ đốt trong thông thường, xe điện thân thiện với môi trường và thường tiết kiệm chi phí vận hành hơn.

Tuy nhiên, chi phí mua một chiếc xe điện cao hơn nhiều so với một chiếc xe chạy xăng, dầu có cùng công năng. Chính vì vậy, để xe điện dễ tiếp cận hơn với người dân, hầu hết các quốc gia trên thế giới ở thời điểm hiện tại, trong đó có cả Việt Nam.

Nghị định 10/2022 có hiệu lực từ tháng 3.2022 là một trong những chính sách ưu đãi đầu tiên của Việt Nam dành cho xe điện. Nghị định nêu rõ ôtô điện chạy pin sẽ được miễn phí trước bạ trong vòng 3 năm kể từ tháng 3.2022.

Trong 2 năm tiếp theo, người sử dụng nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu bằng 50% mức thu đối với ôtô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi. Với ưu đãi này, người mua xe điện sẽ tiết kiệm được một khoản tiền lớn.

Ưu đãi về lệ phí trước bạ là một trong những chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy thị trường xe điện vốn đang khởi động và đối diện với không ít khó khăn tại Việt Nam. Ngay sau đó, Quốc hội cũng đã đồng thuận với việc giảm thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với xe ôtô điện.

Mức giảm tối đa lên tới 9% cho loại ôtô điện 9 chỗ ngồi trở xuống, trong giai đoạn từ tháng 3.2022 đến 28.2.2027. Tạm tính xe có giá 1 tỉ đồng, mức giảm thuế TTĐB tối đa lên tới 90 triệu đồng.

Hai chính sách này có hiệu lực gần như cùng thời điểm, khuyến khích cả người tiêu dùng trong nước và các nhà sản xuất. Các ưu đãi này được đánh giá là đột phá so với những ưu đãi được đề cập trong Nghị định 57/2020.

Ngoài Việt Nam, một số quốc gia “láng giềng” như Trung Quốc, Thái Lan, Indoneisa hay Singapore… cũng đang áp dụng những chính sách hỗ trợ xe điện khác nhau.

Tại Trung Quốc, năm 2022, Bộ Tài chính, Cục Thuế Nhà nước cùng Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đã công bố sẽ miễn thuế 5% cho người mua tất cả các loại ô tô chạy bằng điện, xe hybrid có sạc ngoài và xe pin nhiên liệu.

Chính phủ Trung Quốc cũng giảm 50% phí đăng ký xe điện. Các chính sách này đã giúp người dân Trung Quốc tiết kiệm 5,7 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm 2022.

Ngoài ra, Chính phủ Trung Quốc đã tích cực cung cấp các ưu đãi đáng kể cho người mua. Ở một giai đoạn, người tiêu dùng có thể nhận được ưu đãi lên tới 8.317 USD khi mua xe điện cho đến tháng 1/2023.

Còn ở Thái Lan, hỗ trợ tiêu dùng sẽ được tính theo từng loại xe và dung lượng pin. Trong đó, người mua xe BEV (xe thuần điện) với pin từ 10 đến 30 kw/h sẽ được trợ giá 70.000 baht/ xe (47 triệu đồng) và BEV có pin trên 30 kw/h là 150.000 baht/ xe (khoảng 100 triệu đồng)

Người mua xe bán tải BEV có giá dưới 2 triệu baht sẽ được trợ giá 150.000 baht cho mỗi xe. Điều này chỉ áp dụng cho các xe CKD được sản xuất trong nước với pin trên 30 kw/h.

Chính phủ Indonesia cung cấp khoản hỗ trợ tối đa lên tới 80 triệu rupiah (5.300 USD) cho những người mua xe ô tô điện.

Đối với xe hybrid, khoản hỗ trợ sẽ lên tới 40 triệu rupiah (2.650 USD), trong khi đó là 8 triệu rupiah (500 USD) đối với xe máy điện.

Chính phủ Indonesia cũng sẽ chi trả khoản hỗ trợ tới 5 triệu rupiah (350 USD) để chuyển đổi một chiếc xe máy động cơ đốt trong sang xe máy điện.

Tại Singapore, chính phủ nước này hỗ trợ trực tiếp cho người mua xe ô tô điện (tối đa 45.000 đô la Singapore) và giảm 10% phí đăng ký sử dụng ô tô (COE).

Một chuyên gia cho biết, cũng như Việt Nam, ở các nước khi mua ô tô, ngoài tiền xe, khách hàng cũng sẽ cần phải trả thêm các loại thuế, phí để có thể lưu thông xe trên đường hợp pháp. Các khoản hỗ trợ tiêu dùng cho người mua xe điện sẽ được trừ vào các loại thuế, phí này sau khi người dân mua xe xong đi làm thủ tục lăn bánh.

Tuy nhiên, các chính sách hỗ trợ tiêu dùng này sẽ chỉ mang tính chất ngắn hạn để kích thích mua ô tô điện trong một giai đoạn nhất định, sau đó có thể dừng hoặc giảm dần.

Nhờ vào các chính sách ưu đãi, hỗ trợ, đặc biệt là hỗ trợ một khoản tiền trực tiếp cho người tiêu dùng mà một số quốc gia đã đạt được thành công nhanh chóng khi chuyển đổi từ ô tô động cơ đốt trong sang xe chạy hoàn toàn bằng điện.

Ví dụ tại Trung Quốc, theo số liệu thống kê của Hiệp hội Công nghiệp ô tô Trung Quốc, thị trường ô tô chạy bằng năng lượng mới của nước này đã có sự bùng nổ trong năm 2022 với tổng sản lượng đạt 7,058 triệu chiếc, tăng 96,9% so với năm 2021.

Trong số đó có 5,365 triệu xe chạy hoàn toàn bằng điện, chiếm 25% tổng lượng xe ô tô được bán ra tại Trung Quốc và chiếm hơn 50% tổng lượng xe điện bán ra trên toàn cầu.