Hội đồng Doanh nghiệp Canada, Phòng Thương mại Mỹ và Hội đồng hợp tác kinh doanh Mexico đang thúc giục Thủ tướng Justin Trudeau, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador áp dụng nhiều hơn cách tiếp cận “Nhóm Bắc Mỹ” khi các nhà lãnh đạo tham dự Hội nghị thượng đỉnh Bắc Mỹ trong tuần này ở Mexico.

Trong bức thư ngỏ gửi tới ba nhà lãnh đạo cấp cao, các tổ chức thương mại trên nhấn mạnh Bắc Mỹ có thể trở thành nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới, với điều kiện Mỹ, Canada và Mexico phải cùng nỗ lực khắc phục tình trạng thiếu nguyên liệu thô chủ chốt, khuyến khích đầu tư vào hoạt động chế tạo và hỗ trợ để người tiêu dùng mua xe điện dễ dàng hơn.

Theo kế hoạch, các nhà lãnh đạo Mỹ, Canada và Mexico sẽ có cuộc gặp vào ngày 10/1 để thảo luận về thúc đẩy thương mại -đầu tư, cũng như xây dựng chuỗi cung ứng tốt hơn nhằm đẩy mạnh sản xuất xe điện của lục địa. Đây là cuộc họp thứ 10 như vậy, còn được gọi là hội nghị thượng đỉnh "Ba người bạn", vốn được khởi động từ năm 2005.

Giới phân tích dự báo trong năm 2023 tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ chậm lại và hậu quả từ cuộc xung đột Nga-Ukraine tiếp tục gây tổn hại cho thị trường thế giới. Trong khi đó, chủ nghĩa bảo hộ đang gia tăng khi các quốc gia co cụm vào các khối thương mại khác nhau.

Chưa đầy ba năm kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) phiên mới, còn được gọi là Thỏa thuận Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) có hiệu lực, danh sách các tranh chấp giữa ba nước đang ngày một dài thêm, liên quan đến quyền tiếp cận hệ thống sữa của Canada, các quy tắc thương mại của khu vực đối với ngành ôtô và việc Mexico dành ưu đãi cho các công ty năng lượng quốc gia. Kế hoạch cấm nhập khẩu ngô biến đổi gen vào năm 2024 của ông Lopez Obrador dự kiến cũng sẽ gây nhiều tranh cãi.

Flavio Volpe, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ôtô Canada, cho rằng hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo Bắc Mỹ nên xây dựng một kế hoạch khai thác khoáng sản quan trọng của lục địa để đảm bảo rằng các nhà sản xuất ô tô Bắc Mỹ được tiếp cận nhanh hơn với lithium dùng cho pin xe điện.

Một số chuyên gia cho rằng các mục tiêu đầy tham vọng mà Canada và Mỹ đã đặt ra cho doanh số bán xe không phát thải sẽ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất ôtô và pin Trung Quốc trong thập kỷ này, trừ khi các nhà lãnh đạo Bắc Mỹ có thể vạch ra một kế hoạch để Mỹ và Mexico được ưu tiên tiếp cận nguồn cung lithium của Canada.

Canada đã công bố các quy định yêu cầu ít nhất 20% số xe mới được bán ở quốc gia này phải là xe không phát thải vào năm 2026, với các mục tiêu tăng lên trong những năm sau đó. Mỹ cũng yêu cầu đến năm 2030 một nửa số xe bán ra ở Mỹ phải là xe không phát thải.

Kirsten Hillman, Đại sứ Canada tại Mỹ, nhận định hoạt động thương mại tại Bắc Mỹ đang vận hành tốt. Xuất khẩu của Canada sang Mỹ đạt kỷ lục vào năm 2021 và xuất khẩu sang Mexico đạt tốc độ tăng trưởng mạnh thứ ba trong số tất cả các điểm đến ở nước ngoài./.