Ngành xe điện đang có những bước phát triển lớn mạnh, đặc biệt ở Trung Quốc. Lĩnh vực công nghiệp ôtô của Trung Quốc đã trải qua thăng trầm trong năm 2022. Nguồn cung đã phải đối mặt với giá hàng hóa tăng cao, gián đoạn sản xuất và khủng hoảng chuỗi cung ứng do đại dịch gây ra. Về phía cầu, đó là sự mất niềm tin của người tiêu dùng và chi tiêu suy yếu vì đại dịch cũng như nỗi lo suy thoái kinh tế.

Tuy nhiên, với việc nhiều khu vực ở Trung Quốc tung ra các biện pháp kích cầu, thị trường ôtô trong nước đã dần thoát khỏi tình trạng ảm đạm và đang trên đà phục hồi. Doanh số bán xe năng lượng mới (NEV) đã tăng lên 27% tính đến tháng 10.2022. Năm 2023, doanh số hàng năm dự kiến sẽ tăng gấp đôi lên 5,6 triệu chiếc.

Ở chiều ngược lại, xe xăng đã có doanh số tăng trưởng âm trong ba năm liên tiếp, dự kiến tiếp tục giảm thêm 13% vào năm 2022. Sự suy giảm này là chỉ báo cho thấy sự xu hướng mạnh mẽ của xe NEV ở Trung Quốc.

Nhìn về phía trước, có rất nhiều thách thức đối với ngành công nghiệp xe điện. Có thể kể đến các yếu tố như hết hạn trợ cấp tài chính, hạn chế về tài nguyên khoáng sản, vấn đề đa dạng hóa các nhóm người tiêu dùng khi nhu cầu ngày càng phức tạp, hệ thống sạc công cộng chưa đủ dày để đáp ứng.

Đó là là lí do tại sao xe điện vẫn đang còn là mối băn khoăn về tỉ lệ thâm nhập thị trường. Vấn đề được đặt ra, là sau khi chạm ngưỡng 30%, số lượng xe điện liệu sẽ nhanh chóng vượt qua mức trần 40% và leo lên 50% hay đà tăng trưởng sẽ chậm lại sau khi đạt 40%.

Ngoài Trung Quốc, nhiều quốc gia trên thế giới đã công bố kế hoạch loại bỏ dần xe xăng, và lệnh cấm bán sẽ được thực hiện sớm nhất là vào năm 2030. Điều này một lần nữa đặt ra những thách thức lớn cho ngành xe điện về vấn đề thích nghi với xu hướng dài cho một tương lai điện khí hóa.

Theo phân tích từ công ty kiểm toán Deloitte, để xe điện có thể đi từ thị trường ngách mở rộng ra đại chúng, ngành sẽ phải vượt qua nhiều trở ngại, mà trong đó, đổi mới công nghệ và phát triển mô hình kinh doanh sẽ đóng vai trò tối quan trọng.

Sản phẩm chủ đạo mang tính đột phá

Sự gia tăng của các sản phẩm mang tính sáng tạo thường theo đồ thị hình Sin. Vào giai đoạn đầu, sẽ được hầu hết khách hàng chấp nhận. Khi công nghệ được nâng cấp và chi phí giảm xuống, phân khúc khách hàng sẽ càng mở rộng.

Cho đến nay, NEV chủ yếu được nhắm đến nhóm khách hàng đặc trưng, thực sự có nhu cầu sử dụng. Nhóm khách hàng này thường cởi mở hơn với những điều mới và khả năng chi trả cao. Tuy nhiên, để sản phẩm trở thành xu hướng chủ đạo, các nhà sản xuất sẽ phải nhắm đến những khách hàng quan tâm chủ yếu đến độ tin cậy và chi phí, ít hỏng hóc. Làm thế nào để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng phổ thông sẽ trở thành vấn đề hàng đầu đối với các nhà sản xuất xe điện trong thời gian tới.

Nguồn tài nguyên

Với sự thâm nhập ngày càng tăng của thị trường xe điện, việc thiết lập chuỗi cung ứng pin an toàn, ổn định và bền vững đã trở thành trọng tâm của ngành trên quy mô toàn cầu. Câu hỏi hóc búa về chuỗi cung ứng tập trung vào ba khía cạnh: thứ nhất là nguồn cung chặt chẽ, thứ hai là sự phân phối tài nguyên không đồng đều và cuối cùng là tác động môi trường của việc khai thác.

Giá của lithium cacbonat đã tăng gấp 10 lần trong hai năm qua. Mặc dù nhiều người tin rằng với việc mỏ lithium mới được công bố đi vào hoạt động, tình trạng khủng hoảng nguồn cung lithium sẽ được giảm bớt muộn nhất là vào năm 2025.

Song về lâu dài, lithium có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung dài hạn. Trong lĩnh vực giao thông vận tải toàn cầu, xe điện đã chiếm vị trí trung tâm trong quá trình khử cacbon. Sự gia tăng nhu cầu chắc chắn sẽ dẫn đến hoạt động khai thác sẽ diễn ra thường xuyên hơn. Làm thế nào để đảm bảo khai thác hợp lí, có trách nhiệm đã trở thành yếu tố chính ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành.