Tờ Nikkei đưa tin, Toyota Motor lãi ít hơn 5 lần trên mỗi chiếc xe so với Tesla trong suốt giai đoạn từ tháng tư tới tháng 12 năm 2021 khi gã khổng lồ ô tô Nhật Bản gặp khó khăn với việc chi phí tăng.

Cụ thể, Toyota kiếm được 240.000 yên (1.820 USD) lợi nhuận ròng trên mỗi chiếc xe bán ra trong giai đoạn kể trên vào năm ngoái. Trái lại, Tesla kiếm được lượng tiền tương đương 1,26 triệu yên trên mỗi chiếc xe trong cùng giai đoạn.

Sự khác biệt này cho thấy giới hạn của chiến lược “đa giải pháp” của Toyota khi loại bỏ xe xăng bên cạnh xe pin nhiên liệu và xe điện. Cách tiếp cận trên phạm vi rộng đã khiến Toyota phải đối mặt với một môi trường kinh doanh đắt đỏ hơn trong khi Tesla vẫn tránh được khó khăn này nhờ dòng sản phẩm tập trung vào xe điện (EV) của mình.

Trong 9 tháng kết thúc vào tháng 12/2022, chi phí nguyên vật liệu của Toyota đã tăng 1,1 nghìn tỷ yên so với một năm trước đó. Toyota dự kiến sẽ tiết kiệm được 210 tỷ yên chi phí toàn tập đoàn cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3, nhưng con số đó không đủ để bù đắp các chi phí phát sinh.

Xu hướng này đặc biệt dễ thấy trong các hoạt động của Toyota ở Bắc Mỹ, nơi thường dễ dàng giải quyết vấn đề chi phí cao hơn sang bằng việc nâng giá niêm yết so với ở Nhật Bản.

Trong ba quý tính đến tháng 12, Toyota đã kiếm được 49,2 tỷ yên lợi nhuận hoạt động ở khu vực Bắc Mỹ, giảm khoảng 450 tỷ yên so với cùng kỳ năm ngoái. Công ty chịu lỗ hoạt động ở khu vực đó trong quý từ tháng 10 đến tháng 12.

"Giá xe tăng không theo kịp với chi phí vật liệu tăng”, một nhà quản lý của Toyota cho biết.

Tại Nhật Bản, một giám đốc điều hành tại một nhà cung cấp phụ tùng ở tỉnh Aichi làm việc với Toyota bày tỏ cảm giác nhẹ nhõm dù phải đối mặt với chi phí nhiên liệu tăng cao.

“Có vẻ như Toyota sẽ trả 70%-80% trong số đó”, giám đốc điều hành nói.

Toyota đã trang trải một phần hóa đơn năng lượng và chi phí nguyên vật liệu tăng cho các nhà cung cấp kể từ mùa hè năm ngoái. Nhà cung cấp phụ tùng ở Aichi đã thương lượng thành công một thỏa thuận với Toyota, theo đó hãng sản xuất ô tô này sẽ chịu phần lớn chi phí nhiên liệu phụ trội.

“Không có nhà sản xuất ô tô nào quan tâm đến tiền điện và khí đốt như Toyota”, một nhà quản lý cấp cao của một nhà cung cấp phụ tùng khác cho biết.

Trên toàn cầu, chỉ riêng Toyota đã có mối quan hệ làm ăn với khoảng 400 nhà cung cấp cấp. Trang trải chi phí nhiên liệu và vật liệu cho số lượng nhà cung cấp đó hiển nhiên là một nỗ lực tốn nhiều chi phí.

Toyota tìm cách duy trì chuỗi cung ứng của mình để có thể tiết kiệm chi phí cùng với các nhà cung cấp, mặc dù phần lớn quy mô xuất phát từ việc Toyota. Nhà sản xuất ô tô bán chạy nhất thế giới đã áp dụng một chiến lược mở rộng khoảng 50 mẫu xe từ xe chạy xăng đến xe điện.

Vì mô hình kinh doanh đó, chi phí cao hơn đã bắt đầu đè nặng lên Toyota. Lợi nhuận trên mỗi xe của công ty từ tháng 4 đến tháng 12 giảm 56.000 yên so với một năm trước đó, trong khi Tesla tăng tương đương 500.000 yên.

Không giống như dòng sản phẩm đa dạng của Toyota, Tesla chỉ cung cấp bốn mẫu xe cao cấp. Kể từ năm 2021, Tesla đã mở rộng đáng kể năng lực sản xuất và bán hàng, giúp cải thiện khả năng kiếm tiền của công ty.

Trong ba quý tính đến tháng 12, Tesla đã kiếm được khoản lợi nhuận ròng tương đương 1,26 nghìn tỷ yên, gần bằng với mức 1,9 nghìn tỷ yên mà Toyota đã tạo ra trong cùng kỳ.

BYD, nhà sản xuất xe điện dành cho thị trường đại chúng của Trung Quốc, đang kiếm được từ 190.000 đến 200.000 yên cho mỗi chiếc xe, cũng cao hơn Toyota. Năm ngoái, BYD đã bán được 1,86 triệu xe điện, bao gồm cả xe plug-in hybrid, con số này tăng gấp 3,1 lần.

Động lực này đến từ sự tích hợp theo chiều dọc của BYD. Công ty tự sản xuất pin ô tô và kiểm soát một công ty con sản xuất chất bán dẫn.

BYD đang nhanh chóng mở rộng hoạt động trên toàn thế giới, động thái mới nhất là bắt đầu bán xe điện tại Nhật Bản vào tháng 1 này. Cùng với Tesla, BYD đang dần khẳng định tên tuổi của mình nhờ khả năng kiếm tiền mạnh mẽ.

Để Toyota đối phó được với các đối thủ cạnh tranh, công ty phải đối mặt với thách thức trước mắt là tăng sản lượng. Toyota có kế hoạch bán tới 10,6 triệu chiếc trong năm nay dưới các thương hiệu Toyota và Lexus.

Nếu Toyota đạt được các mục tiêu sản xuất của mình, họ sẽ có thể sử dụng quy mô kinh tế để giảm chi phí trong khi không bỏ lỡ các cơ hội bán hàng. Việc tăng giá xe có thể sẽ trở nên dễ dàng hơn theo kịch bản này.

Tuy nhiên, tăng cường sản xuất luôn là việc “nói dễ hơn làm”. Hôm thứ năm, Toyota cho biết họ có kế hoạch chỉ sản xuất 9,1 triệu chiếc trong năm tài chính này, giảm 100.000 chiếc do thiếu chất bán dẫn.

Toyota tìm cách đáp ứng bằng cách giảm thiểu số lượng chất bán dẫn được sử dụng trên mỗi chiếc xe. Ngoài ra, công ty Aisin thuộc tập đoàn Toyota đang thiết kế lại hộp số và các thành phần khác do công ty này sản xuất. Aisin đang áp dụng các thiết kế có thể chứa các chất bán dẫn có sẵn.

Mùa xuân này, Lexus sẽ bổ sung mẫuRZ hoàn toàn bằng điện vào dòng sản phẩm của mình. Koji Sato, chủ tịch sắp tới của Toyota, giám sát sự phát triển của mô hình. Toyota có kế hoạch mở rộng dòng sản phẩm EV của mình, một cách tiếp cận đã bị trì hoãn bởi chiến lược đa giải pháp của công ty.