Trên đường cao tốc 50 miền Đông Nam Denver-Mỹ, những hành khách đi đường sẽ chẳng thấy gì nhiều ngoài những đồng cỏ mênh mông và đàn bò.

Trên tuyến đường này có trạm nghỉ ở Lamar nhưng chúng thường chẳng mấy đông khách cho đến khi những trạm sạc xe điện được xây dựng ở đây.

Mạng lưới trạm sạc nhanh của Tesla được khai trương từ 1 năm trước trong khi vào tháng 6 vừa qua, 4 cây sạc nhanh công cộng mới do chính phủ Mỹ đầu tư cũng được thêm vào, biến nơi đây trở nên tấp nập hơn nhờ các du khách cùng người đi đường nghỉ chân.

“Ôi trời, mọi người đến đây suốt ngày và điều đầu tiên họ mở miệng là: ‘Tôi lái xe điện nên cần trạm sạc’. Tôi thường phải cố nhịn cười khi nghe điều đó quá nhiều”, bà Nardine McClure, nhân viên trung tâm quản lý trạm nghỉ ở Lamar nói.

Theo hãng tin Bloomberg, tuyến cao tốc 50 của Mỹ chỉ là một phần của bức tranh chạy đua phát triển xe điện trên toàn quốc. Quyết tâm của Mỹ trong cuộc cách mạng công nghệ vận tải này đang được thực hiện với một tốc độ đáng kinh ngạc.

Băng qua sa mạc

Tuyến cao tốc 50 của Mỹ được xây dựng cách đây gần 100 năm, băng qua các vùng như California, Sacramento, Maryland...Đoạn đường này đi qua nhiều khu sa mạc, thung lũng và đồi núi cũng như các vùng cánh đồng cỏ hoang vu.

Điều này khiến tuyến đường cũng như những trạm xăng, trạm nghỉ của nơi đây trở nên đáng sợ với nhiều hành khách. Với những người mua xe điện, việc ứng dụng nó cho các chặng đường dài như tuyến cao tốc 50 còn trở nên đáng sợ hơn nếu không có những trạm sạc điện.

May mắn thay những trạm sạc điện như ở Lamar khiến di chuyển đường dài bằng xe điện trở nên khả thi hơn.

Hãng tin Bloomberg nhận định Mỹ đang cố gắng phủ sóng trạm sạc điện trên toàn quốc để thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện, hướng tới mục tiêu một nửa ô tô bán mới năm 2025 tại nước này là xe điện như cam kết của Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Vào năm 2021, Nhà Trắng đã thông qua khoản hỗ trợ 5 tỷ USD xây dựng mạng lưới trạm sạc trên 75.000 dặm (tương đương 121.000 km) đường cao tốc liên bang Mỹ, với mỗi trạm sạc cách nhau 50 dặm.

Hiện Mỹ có khoảng 4.800 trạm sạc nhanh đã được xây dựng và 1/4 trong số đó đã được khai trương chỉ trong 1 năm tính đến cuối tháng 7/2023, qua đó cho thấy quyết tâm của nền kinh tế số 1 thế giới trong cuộc đua xe điện.

Xin được nhắc là con số này chỉ tính trạm sạc công cộng, tức là loại trừ hệ thống trạm sạc nhanh của nhà Tesla, vốn đã được Elon Musk cho phép “mở cửa” với cả những ô tô điện của thương hiệu khác.

Con số trên cũng chưa tính đến những trạm sạc đang được xây dựng từ gói hỗ trợ 5 tỷ USD của Tổng thống Joe Biden. Hiện các bang mới lên kế hoạch và chuẩn bị triển khai dự án và trạm sạc đầu tiên từ gói ngân sách hỗ trợ này sẽ được khai trương vào năm 2024.

Nhờ mạng lưới điện phủ sóng khắp toàn quốc mà tham vọng của Tổng thống Joe Biden hoàn toàn khả thi khi phủ sóng các trạm sạc ở cả những vùng hoang mạc hay xa xôi.

Theo nhiều chuyên gia, kế hoạch phủ sóng trạm sạc này sẽ đem lại khá nhiều lợi ích cho nền kinh tế khi thúc đẩy du lịch, đi lại và hoạt động kinh doanh ở những vùng hoang vu.

Doanh số xe điện hiện nay của Mỹ dù chỉ mới chiếm 6,5% tổng số ô tô bán mới năm 2023 nhưng đã tăng đáng kể so với 2,5% cách đây 2 năm.

“Tôi có cảm giác rằng Mỹ sẽ được phủ sóng bởi các trạm sạc điện, thậm chí sẽ có những khu vực tập trung đông đúc các trạm sạc”, chuyên gia Steve Birkett từ Boston nhận định.

Theo ông Birkett, việc di chuyển bằng xe điện tại vùng miền Tây nước Mỹ bằng hệ thống đường liên bang không còn khó khăn nữa. Tuy nhiên nếu muốn đến các vùng hoang vu hơn thì người dùng sẽ phải trú tại khách sạn để sạc qua đêm.

Bắt kịp xu thế này, rất nhiều khu vực đã đầu tư mạnh tay cho những trạm sạc nhằm thúc đẩy kinh tế, du lịch, giao thương.

Ví dụ những vùng như Atlanta, Georgia đã xây dựng thêm 4 trạm sạc chỉ trong 12 tháng qua tính đến cuối tháng 7/2023, đưa tổng số trạm sạc nhanh công cộng lên 20 cùng với 3 trạm sạc nhanh khác của Tesla.

Thậm chí một số vùng có hoang mạc như Atlanta hay Illinois cũng xây dựng thêm các trạm sạc ở nơi hoang vu này nhằm tích cực thúc đẩy kinh tế các khu vực địa phương.

Quyết định đầu tư lớn cho các trạm sạc của nhiều địa phương cho thấy mục đích đón đầu làn sóng xe điện sắp bùng nổ mạnh ở Mỹ.

Mặc dù tỷ lệ đăng ký xe điện ở các bang như California lên đến 1/5 số xe mới nhưng tại những miền như Kansas hay Missouri, con số này còn chưa đến 4% tổng số. Thế nhưng tại 2 bang này đã có gần 50 trạm sạc mới được xây dựng trong 1 năm qua.

“Rất nhiều dòng vốn đang được đổ vào hệ thống trạm sạc hiện nay”, nhà sáng lập Nick Nigro của tổ chức tư vấn Atlas Public Policy thừa nhận.

Dịch vụ đi kèm

Quay lại với Lamar, kể từ khi trạm sạc điện mới được dựng lên, nền kinh tế địa phương dần nhộn nhịp hơn. Rất nhiều xe điện đắt tiền bắt đầu xuất hiện trong khu vực, mua vé xem phim, vào quán bar, nhà hàng, quán cà phê tại đây để thưởng thức trong lúc chờ sạc.

“Nếu có bất kỳ một chiếc xe điện nào đỗ ở trạm sạc thì ít nhất cũng có 1-2 người đang mua dịch vụ, sản phẩm tại đây mặc dù trước đó họ chẳng thèm dừng lại ở khu vực này”, quản lý Tera Bender của một quán cà phê địa phương nói với Bloomberg.

Theo Bloomberg, việc xây dựng các trạm sạc mới chỉ là một nửa của vấn đề, chuyện còn lại là làm sao để có lợi nhuận từ những trạm sạc này. Mặc dù là đầu tư công nhưng một mảng kinh doanh không có lợi ích sẽ khó thu hút tư nhân và làm xói mòn xu thế phát triển.

“Chẳng có ai thu lợi từ việc kinh doanh trạm sạc cả. Thay vào đó họ sẽ phải phụ thuộc vào những mô hình kinh doanh sáng tạo hơn đi kèm”, ông Nigro của Atlas nhận định.

Tại Lamar, bình quân mỗi chiếc xe cần đợi 4 tiếng nếu muốn sạc đầy và đây là khoảng thời gian quý giá cho việc buôn bán các loại hình dịch vụ, sản phẩm đi kèm cũng như thúc đẩy du lịch.

Thống kê của Atlas Public Policy cho thấy chính phủ Mỹ đã đổ khoảng 8 tỷ USD cho các trạm sạc công, còn tư nhân thì chi đến 13 tỷ USD nhằm bắt kịp xu thế mới này.

Không chỉ xây dựng trạm sạc, các hãng vận hành còn mở thêm hiệu tạp hóa, trung tâm thương mại cùng vô số những mảng dịch vụ kinh doanh khác để thu hút người đi xe điện.

“Các doanh nghiệp đều bị thu hút bởi họ thấy được tiềm năng lợi nhuận của mảng này. Tất cả các ngành từ dịch vụ ăn uống, cửa hàng tiện lợi hay những trung tâm dịch vụ khác đều đang nhìn chằm chằm vào xu thế mới này”, CEO Pasquale Romano của ChargePoint đánh giá.