Sau những năm tăng trưởng nhanh, doanh số xe điện ở châu lục già có thể theo đà giảm khi người tiêu dùng muốn chờ các mẫu tốt hơn và giá rẻ hơn trong vòng khoảng 2-3 năm tới.

Thực tế, dòng xe thuần điện ở châu Âu tăng 47% trong 9 tháng đầu năm, nhưng thay vì ăn mừng, các hãng như Tesla, Volkswagen và Mercedes lại phát ra một âm trầm.

Lãi suất cao cùng một thị trường không mấy sôi động đang góp phần đẩy khách hàng ra xa. Lời cảnh báo có thể thấy rõ thông qua lượng đơn hàng xe điện của Volkswagen chỉ còn bằng một nửa so với 2022.

Các đại lý ở Đức và Italy, cũng như nghiên cứu thực hiện bởi 4 hãng phân tích dữ liệu toàn cầu, đều cho thấy nhiều lý do của sự giảm tốc thay vì chỉ đổ lỗi cho kinh tế bất ổn, khi các khách hàng không được thuyết phục rằng xe điện đáp ứng nhu cầu của họ về độ an toàn, hành trình cũng như giá cả.

"Vấn đề cốt yếu là không chắc chắn", theo Thomas Niedermayer, người đứng đầu một đại lý xe hơi thuộc sở hữu gia đình và đã có 45 năm hoạt động ở Đức, thêm rằng nhiều người nhận ra công nghệ sẽ cải tiến và có lẽ nên chờ 3 năm cho mẫu xe tiếp theo thay vì mua một xe ngay lúc này mà rất nhanh mất giá.

Có thể lấy ví dụ của Flavia Garcia và Tom Carvell ở Edinburgh, Scotland. Chiếc Toyota Auris 15 năm tuổi của họ, với biệt danh Martina, cần được thay thế. Với lệnh cấm xe xăng và dầu trong những năm tới, hai người có thể cân nhắc một chiếc xe điện, nhưng rồi từ bỏ ý định vì thiếu hệ thống sạc, kèm lo ngại về tuổi thọ của pin cũng như giá xe.

AutoTrader nói rằng xe điện ở Anh vẫn đắt hơn trung bình 33% so với các mẫu dùng nhiên liệu hóa thạch. Phần lớn các mẫu xe mới đang trong kế hoạch sản xuất và nắm tới đối tượng khách hàng có kinh phí thấp sẽ không xuất hiện trên thị trường trước năm 2025. Đó cũng là thời điểm mà loạt xe điện Trung Quốc, gồm từ BYD đến Nio sẽ có mặt ở châu Âu.

"Bạn muốn làm điều đúng đắn cho môi trường, nhưng điều đó giống như bạn phải đầu tư lớn và khiến cuộc sống trở nên phức tạp hơn. Chúng tôi có thể sẽ mua một chiếc xe hybrid trước đã", Garcia, một giám đốc truyền thông, nói.

Giới phê bình vốn từ lâu đã cảnh báo về thực trạng thiếu xe điện giá phải chăng có thể ảnh hưởng tới đà tăng doanh số. Kết quả kinh doanh kém đi trong tháng 9, những khảo sát về quan điểm của khách hàng cũng như những bình luận ảm đạm của các hãng xe cho tới đại lý đều chỉ ra rằng thời kỳ tăng trưởng chậm lại có thể đang đến gần.

Các hãng xe Mỹ - những tên tuổi đi sau trong xu hướng chuyển dịch sang xe điện - cũng đứng trước khó khăn. Ford và General Motors (GM) mới đây từng nói họ đang hoãn việc ra mắt các mẫu xe có giá bán thấp hơn, và ghìm việc chi tiêu do nhu cầu giảm kèm chi phí cao hơn do các hợp đồng mới với Nghiệp đoàn công nhân ôtô Mỹ (UAW).

Nhưng vấn đề lại là chu trình khép kín. Nhu cầu sẽ giữ mức thấp nếu vẫn chưa có xe điện giá rẻ hơn, theo Felipe Munoz từ Jato Dynamics.

Những thương hiệu nêu trên sẽ không đưa ra sản phẩm mới ngay, vì họ có thể tập trung vào lợi nhuận. Tuy nhiên, học vẫn cần để mắt tới Tesla cũng như các thương hiệu Trung Quốc vì không muốn bị tụt lại quá xa, theo Alistair Bedwell từ GlobalData.

Theo một cuộc thăm dò ý kiến của hãng nghiên cứu người tiêu dùng The Langston, dù số xe điện bán ra đang tăng, số người muốn mua một chiếc xe điện lại không theo tỷ lệ thuận.

Doanh số tăng có thể đơn giản là tín hiệu của việc các hãng xe đang nỗ lực sản xuất xe điện vì nút thắt cổ chai của chuỗi cung ứng cuối cùng cũng được tháo gỡ, thay vì là tín hiệu của nhu cầu tăng.

Ngoài ra, giá trị còn lại thấp cũng khiến người mua hủy quyết định mua xe điện, và nhiều người thường chọn mua xe mới dựa trên thứ họ có thể bạn lại sau ít năm sử dụng.

"Chúng ta có thể gọi đó là thung lũng tử thần - thứ mà chúng ta sẽ trải qua trong 2024-2027: giá trị còn lại thấp, lượng cung cao, và nhu cầu thì thấp", theo Philip Nothard, giám đốc dịch vụ đại lý tại Cox Automotive.