Theo Bloomberg, Trung Quốc đã triển khai xây dựng hệ thống trạm sạc công cộng với số lượng vượt trội so với những gì mà phần còn lại của thế giới đang làm được. Tuy nhiên, phần lớn trạm sạc này hầu như không được cánh tài xế xe điện sử dụng.

Nghiên cứu do Viện Nghiên cứu năng lượng Oxford thực hiện cho biết các trạm sạc công cộng tại Trung Quốc có tần suất sử dụng trung bình khoảng một lần/ngày.

Khoản đầu tư sinh lời thấp
Phần lớn trạm sạc công cộng tại Trung Quốc chỉ có tỷ lệ sử dụng trung bình ở mức 10%. Những điểm sạc dọc theo các tuyến cao tốc thậm chí còn ế ẩm hơn, với tỷ lệ nói trên chỉ đạt 1%.

Theo Bloomberg, tình trạng ế ẩm của hệ thống trạm sạc công cộng ở Trung Quốc cho thấy một phần nghịch lý trong nỗ lực đẩy mạnh điện hóa giao thông.

Theo đó, cơ sở trạm sạc rộng lớn luôn là yếu tố quan trọng giúp cánh tài xế xe điện phần nào giảm thiểu nỗi lo cạn pin khi điều khiển xe. Tuy nhiên, số lượng EV cũng phải tăng trưởng với tốc độ tương đương để hệ thống trạm sạc công cộng có thể vận hành hiệu quả nhất về mặt kinh tế.

Tình trạng cung vượt cầu xảy ra với hệ thống trạm sạc công cộng tại Trung Quốc cũng chỉ ra rằng những khoản đầu tư mà các quốc gia khác đang đổ vào mảng xe điện có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để hoàn vốn.

“Nhu cầu sử dụng trạm sạc công cộng nhìn chung còn khá thấp, do đó mảng kinh doanh này sẽ không mang đến nhiều lợi nhuận. Bạn cũng phải tuân theo một số quy định của chính phủ để duy trì chất lượng của các điểm sạc”, ông Anders Hove – nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Oxford – nhận định về tình trạng ế ẩm của hệ thống sạc xe điện ở Trung Quốc.

Là thị trường xe điện lớn nhất hiện nay, Bloomberg đánh giá Trung Quốc đang đóng vai trò như một bài thử nghiệm cho quá trình điện hóa giao thông vận tải đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu.

Theo dữ liệu do BloombergNEF tổng hợp, Trung Quốc đã hoàn thành lắp đặt hơn 1,8 triệu bộ sạc công cộng trong năm 2022. Đáng chú ý, phần còn lại của thế giới chỉ ghi nhận chưa đến 1 triệu điểm sạc công cộng, với số lượng chủ yếu nằm tại các quốc gia châu Âu.

Ông Anders Hove dẫn dữ liệu từ một cơ quan Trung Quốc cho thấy toàn hệ thống trạm sạc tại quốc gia này đã tiêu thụ khoảng 21,3 TWh điện trong năm 2022, chiếm khoảng 0,25% tổng lượng điện tiêu thụ của cả nước ở cùng kỳ.

Dù mức tiêu thụ năng lượng tại từng trạm sạc riêng lẻ là khá thấp, ông Anders Hove cho biết tổng lượng điện năng ghi nhận tại toàn bộ hệ thống trạm sạc công cộng ở Trung Quốc trong tháng 12 vẫn đủ sức vận hành một chiếc xe điện trên quãng đường 1.000 km.

Hệ quả của tình trạng dư thừa
Chuyên trang Bloomberg đánh giá hệ thống trạm sạc hiện hữu của Trung Quốc có thể khiến phần còn lại của thế giới phải ganh tỵ.

Hồi tháng 10 năm ngoái, dữ liệu từ BloombergNEF cho biết tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) sở hữu tổng cộng 345.126 điểm sạc công cộng cùng 19.116 trạm sạc dành cho xe điện. Con số này tương đương khoảng 3 lần lượng điểm sạc công cộng mà toàn nước Mỹ sở hữu tính đến tháng 9/2022.

Quốc gia Đông Á này cũng sở hữu nhiều hệ thống thanh toán di động phổ biến và dễ sử dụng, giúp các giao dịch liên quan đến phí sạc xe điện trở nên đơn giản và thuận tiện hơn cho người dân.

Dù vậy, Anders Hove cho hay việc các trạm sạc ít khi hoạt động đúng công suất cũng có thể khiến tài xế cảm thấy bất tiện trong một số trường hợp. Vị này thuật lại câu chuyện của bản thân khi thường xuyên bắt gặp những trạm sạc công cộng đang được bảo trì hoặc không còn hoạt động.

Anders Hove cũng từng chứng kiến 2 trạm sạc xe điện được lắp đặt trên tuyến phố dành riêng cho người đi bộ ở Bắc Kinh. Nhà nghiên cứu thuộc Viện Oxford nhận định đây là dấu hiệu cho thấy những công ty tại Trung Quốc không thực sự chú tâm đến mục đích sử dụng của các trạm sạc.

Bloomberg đánh giá tỷ lệ sử dụng tại các trạm sạc có thể được cải thiện một khi xe điện trở nên phổ biến hơn trong cộng đồng.

Viện nghiên cứu Oxford dẫn số liệu từ Hiệp hội xe khách Trung Quốc (CAAM) cho thấy sức tiêu thụ của nhóm xe năng lượng mới tại Trung Quốc đã chiếm khoảng 26% doanh số ôtô ở nước này trong năm vừa rồi. Con số này được dự báo còn tiếp tục tăng trưởng và sẽ đạt hơn 30% trong năm nay.

Dù vậy, báo cáo của Viện Nghiên cứu Oxford cho biết ít nhất một nửa số người mua xe điện ở Trung Quốc có thể tự sạc phương tiện của mình tại nhà.

“Trung Quốc đã xây dựng một hệ thống trạm sạc công cộng khổng lồ, nhưng điều này có thực sự cần thiết?”, nhà nghiên cứu Anders Hove đặt vấn đề.